Qaçqın və məcburi köçkünlərin
sosial-məişət vəziyyətinin yaxşılaşdırılması və məskunlaşdırılması
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft
Fondu 2001-ci ildən başlayaraq Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi
nəticəsində öz doğma yurdlarından didərgin düşmüş qaçqın və məcburi köçkün ailələrinin
məskunlaşdırılması və sosial-məişət vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün tədbirlərin
həyata keçirilməsinə vəsait ayırır. Bu dövr ərzində Dövlət Neft Fondunun vəsaiti
hesabına Ağdam, Füzuli, Biləsuvar, Goranboy, Sabirabad, Ağcabədi, Beyləqan, Qəbələ,
Şəmkir, Ağstafa, İsmayıllı, İmişli, Göygöl, Bərdə, Oğuz, Şəki, Gədəbəy
rayonlarında, Naxçıvan Muxtar Respublikasında, Bakı, Gəncə, Mingəçevir,
Sumqayıt, Yevlax, Göyçay və Şirvan şəhərlərində, Mehdiabad, Ramanı,
Müşviqabad, Masazır, Pirşağı və Fatmayı qəsəbələri və s bır sıra ərazilərdə qaçqın
və məcburi köçkünlər üçün hündürmərtəbəli binaların, fərdi yaşayış evlərinin,
sosial-mədəni, infrastruktur və digər obyektlərin tikintisi həyata
keçirilmişdir.
Ümumilikdə, 2001-ci ildən 2019-cu ilin 6 aprel
tarixinədək qaçqın və məcburi köçkünlər üçün respublikanın 30 şəhər və rayonunda Dövlət Neft Fondundan və
digər mənbələrdən ayrılmış vəsait
hesabına 3,5 milyon kvadratmetr sahəsi olan, bütün sosial-texniki
infrastruktura malik 106 müasir qəsəbə və çoxmərtəbəli binalardan ibarət
yaşayış kompleksi salınmışdır. Bunun dа 3,3 milyon kvadratmetr yaşayış sahəsinə
malik 97-si, yaxud 95 faizi son 15 ildə
inşa edilmişdir.
Beləliklə, 2018-ci ilin sonunadək 58.223 ailənin və
ya 300 minə yaxın qaçqın və məcburi köçkünün mənzil şəraiti yaxşılaşdırılmışdır
ki, ondan da 54.223 ailə, yaxud 272 min nəfər (93%) son 15 ilin payına düşür.
2018-ci ildə 5.923, 2019-cu ilin 1-ci rübü ərzində
isə 2.227 məcburi köçkün ailəsi yeni mənzillərlə
təmin edilmişdir.
Yeni yaşayış коmplеkslərində
158 məktəb, 6 musiqi və 1 incəsənət məktəbi, 1 mədəniyyət Sarayı, 62 mədəniyyət,
63 səhiyyə müəssisəsi, 66 uşaq bağçası, 2 olimpiya idman kompleksi tikilmiş, 775
kilometr yol, 985 kilometr su, 1,8 min kilometr hava elektrik, 655 km qaz, 193
kilometr drenaj şəbəkəsi çəkilmiş, 866 ədəd müxtəlif gücə malik elektrik
transformatoru quraşdırılmışdır.
Qeyd
olunan tədbirlərin maliyyələşdirilməsi üçün ayrılan vəsaitlərin böyük qismi
Dövlət Neft Fondu tərəfindən Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə
Dövlət Komitəsi, habelə Məcburi Köçkünlərin Sosial İnkişaf Fondu tərəfindən təqdim
edilmiş və müvafiq qaydada əsaslandırılmış sifarişləri əsasında adı çəkilən qurumların
dövlət xəzinədarlığındakı hesablarına köçürülür və sonra sifarişçi təşkilatlar
tərəfindən podratçı təşkilatlara ödənilir. Məcburi köçkünlərin sosial, mənzil-məişət
vəziyyətinin yaxşılaşdırılması və məşğulluğunun təmin edilməsi tədbirləri ilə
bağlı işlərin sifarişçisi kimi Məcburi Köçkünlərin Sosial İnkişaf
Fondu çıxış edir. Sifarişçi təşkilat layihələrin icrasına cari nəzarəti həyata
keçirir, müvafiq tenderlərin keçirilməsini və digər müvafiq prosedurların
aparılmasını təmin edir, yerlərdə açılmış ofisləri vasitəsilə işlərin icrasını
təşkil edir və əlaqələndirir.
Onu da xüsusi ilə
vurğulamaq lazımdır ki, ulu öndər Heydər Əliyev və Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən ölkəmizdə olan qaçqın və məcburi
köçkünlərə göstərilən diqqət və qayğı Azərbaycan Respublikasının Birinci
vitse-prezidenti xanım Mehriban Əliyeva tərəfindən də uğurla davam etdirlir.
Belə ki, Azərbaycan
Respublikasının Birinci vitse-prezidenti xanım Mehriban Əliyeva:
- 2017-ci il martın 9-da
keçirdiyi müşavirədə Bakı və Sumqayıt şəhərlərində qəzalı binalarda müvəqqəti məskunlaşmış
4 min məcburi köçkün ailəsinin köçürülməsi ilə bağlı konkret tapşırıq
vermişdir;
- 2017-ci il mayın
30-da Qaradağ rayonunda 1026 məcburi köçkün ailəsi üçün “Qobu Park yaşayış
kompleksi”nin təməlqoyma tədbirində iştirak etmişdir;
- 2017-ci il iyunun 27-də
Abşeron rayonunun Masazır və Mehdiabad qəsəbələrində Heydər Əliyev Fondu tərəfindən
alınmış 210 mənzili məcburi köçkün ailələrinə təqdim edilməsi mərasimində
iştirak etmişdir. Həmin mənzillərə Bakı şəhəri Xəzər rayonunun Şüvəlan
qəsəbəsindəki qəzalı vəziyyətdə olan “Energetik” pansionatında müvəqqəti məskunlaşmış
məcburi köçkünlər köçürülmüşdür.
- 2017-ci il oktyabrın
5-də Komitə tərəfindən Sabunçu rayonunun Ramana və Abşeron rayonunun Masazır qəsəbələrində
yeni inşa olunmuş 260 mənzilli 4 binada mənzillərin təqdim edilməsi mərasimində
iştirak etmişdir. Həmin mənzillərə Binəqədi rayonundakı Sarıqaya massivində
yerləşən “Şəfəq” pansionatında və Xətai rayonu ərazisində qəzalı vəziyyətdə
olan binada müvəqqəti məskunlaşmış məcburi köçkünlər köçürülmüşdür.
- 2017-ci ildə Heydər
Əliyev Fondu tərəfindən alınmış 465 mənzilə Binəqədi rayonu ərazisində, 9-cu
mikrorayon, H.Babaşov küçəsində yerləşən Təcili Tibbi Yardım
Stansiyasının yarımçıq binasında müvəqqəti məskunlaşmış məcburi köçkün ailələri
köçürülmüşdür.
- 2018-ci il mayın 24-də Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev və Birinci xanım Mehriban Əliyeva
Bakı şəhərinin Qaradağ rayonunun Lökbatan qəsəbəsində məcburi köçkünlər üçün
salınmış miqyasına görə ən böyük yaşayış qəsəbələrindən biri - 1026 ailəlik
“Qobu Park” yaşayış kompleksinin açılışında iştirak etmişdir. Ölkə başçısı İlham
Əliyevin Azərbaycan şirkətlərinə, özəl sektora
həmrəylik və sosial məsuliyyət nümayiş etdirərək ağır vəziyyətdə yaşayan məcburi
köçkünlər üçün yeni binaların inşası prosesinə dəstək olmaları ilə bağlı
çağırışına əsasən özəl sektorun köməkliyi ilə tikilən kompleksə
Bakı şəhəri ərazisində zirzəmilərdə və digər ağır şəraitdə yaşayan məcburi
köçkünlər köçürülmüşdür.
Təxminən bir il sonra
2019-cu ilin oktyabr 8-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab
İlham Əliyev və Birinci xanım Mehriban Əliyeva ərazidə daha bir
yaşayış məskəninin “Qobu Park-2” yaşayış kompleksinin açılışını etdilər.
Açılış zamanı ölkə başçısına məlumat verildi ki, təməli ötən ilin
sentyabrında qoyulan bu kompleksdə, ümumilikdə, onmərtəbəli 13 bina ilə yanaşı,
məktəb, uşaq bağçası, poliklinika, gimnastika, güləş və trenajor zalları,
şahmat mərkəzi, market, iaşə obyektləri yaradılıb. Ərazidə, eyni zamanda,
istirahət parkı, uşaq əyləncə meydançası, eləcə də, 3 idman meydançası inşa
olunub. Bir sözlə, burada sakinlərin sosial məsələlərinin həlli üçün hərtərəfli
infrastruktur qurulub.
Məcburi köçkünlər üçün
salınmış sayca 106-cı qəsəbə olan “Qobu Park-2” yaşayış kompleksinin
sifarişçisi “Paşa Holding”, podratçısı isə “Kristal Abşeron” MTK-dır. Hazırda
“Qobu Park-3” yaşayış kompleksinin də tikinti işləri sürətlə davam etdirilir.
Bu yaşayış komplekslərinin inşası Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, Heydər
Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilir.
Qaçqınlar və məcburi
kökünlərlə iş sahəsində mövcud qanunvericilik aktlarında, qəbul
edilmiş Dövlət Proqramında və ona edilmiş Əlavələrdə nəzərdə tutulmuş məsələlər,
ölkə Prezidenti tərəfindən qarşıya qoyulan vəzifələr və verilmiş tapşırıqlar bu
gün də sürətlə davam etdirilir.